Bilgisayarı nasıl başlatırım?

[Update 20.04 LTS] [Lütfen bu sayfayı yazdırın ve gönderildiğinde BT bağışınıza ekleyin. Böylelikle, alıcının bilgisayarın çalışması hakkında bilgilendirilmesini sağlamış olursunuz. Yazdırmak için sayfanın sonundaki 'Yazıcı dostu sürüm'e tıklayın. Mümkünse, kağıt ve baskı maliyetlerinden tasarruf etmek için arkalı önlü ve gerekirse bir A4 sayfasına her 2 sayfayı yazdırın. Ek olarak, her teslimat için bu belgenin bir çıktısını eklemek yeterlidir, teşekkür ederim.]

Oluşturulan kullanıcılar, Kullanıcı konsepti

Bir Labdoo bilgisayarında Ubuntu önceden yüklenmiştir (xx.04 LTS adlı sürüm, xx = 2020, 2022 vb.) ve genellikle 3 kullanıcı kuruludur:

student (öğrenci): tüm kullanıcılar/öğrenciler için varsayılan kullanıcı adıdır. “Öğrenci" kullanıcısı yönetici değildir, yani sistemi yanlışlıkla da olsa kolayca tahrip edemez. Şifre labdoo dur (bu şifrenin değiştirilip değiştirilmeyeceğine her okul / proje kendisi için karar verebilir).

guest: şifreye ihtiyacı yoktur; tüm girişleri ve değişiklikleri oturumdan çıktıktan sonra otomatik olarak silinecektir.

labdoo: Bu kullanıcı bir yöneticidir ("super user"). Bununla birlikte, iyi bilgisayar bilgisi olmadan o da yanlışlıkla sistemi tahrip edebilir! Bu nedenle, yalnızca öğretmenler ve deneyimli kullanıcılar labdoo kullanıcısının şifresini bilmelidir. Yöneticinin parolası labdooadmin dir.

Şifrenin karakterleri bilgisayarın klavyesinde görünür olmalıdır (Latin harfleri). Latin harflerinden teşekkül olmayan şifrelerde, oturum açamama tehlikesi bulunmaktadır.

Önemli: Klavye düzeni, oturum açma sırasında manuel olarak değiştirilebilir (bkz. aşağıda). Klavye düzeninin sistem ayarları /etc/default/keyboard sistem dosyası aracılığıyla değiştirilebilir. Labdoo, teslim edilen bilgisayarın klavye düzenini bu sistem dosyasında (WYSIWYG) saklamanızı önerir.

Kayıt (Oturum açma), Kullanıcı Seçimi
Geçiş Masaüstü
Geçiş Kullanıcı dili (Oturum açtıktan sonra)
Geçiş Klavye düzeni
Ayarlar Görme engelliler için (isteğe bağlı)

“Masaüstü Düzeni" üzerine tıklayın, Masaüstü düzenini kişiselleştirme (20.04 LTS'den itibaren)
Masaüstü düzeninin seçimi
Masaüstü Düzeni "Familiar" (MATE, 18.04 LTS gibi)
Masaüstü Düzeni "Redmond"
Masaüstü Düzeni "Cupertino"

Önemli: Oturum açma sırasındaki klavye düzeni, (L)Ubuntu kurulumu sırasında bir kez belirtilir. Klonlama için Images kullanıyorsanız, bu Almanca klavyedir (DE). Aksi takdirde, (L) Ubuntu'nun yüklü olduğu klavye. Oturum açtıktan sonra oturum açarken klavye düzenini değiştirmek için bir terminal açın (aynı anda Ctrl/CTL + Alt + T tuşlarına basın) ve
sudo nano /etc/default/keyboard keyboard yazın (Enter tuşuna basın), ardından seçtiğiniz klavye kısayoluna değiştirin (İngilizce için GB/US, Fransızca için FR, İspanyolca için ES, vb.), Gerekirse, tırnak işaretleri arasındaki bir sonraki satıra ülkeye özgü düzenler ekleyin (örneğin, İsviçre için CH), sonra kaydedin (Ctrl/CTL + Alt + O (Enter), Ctrl/CTL + Alt + X). Bu şekilde oturum açtıktan sonra klavye düzenini değiştirmiş OLMUYORSUNUZ. Bu, ayarlar veya üst çubuktaki klavye simgesi (MATE) veya alt listedeki (LXDE) klavye simgesi aracılığıyla yapılır.

Masaüstü MATE veya LXDE

Labdoo bilgisayarlara önceden yüklenmiş 2 masaüstü vardır - MATE ve LXDE.

	MATE Masaüstü önerilen masaüstüdür, ancak LXDE'den daha yüksek donanım gereksinimlerine de sahiptir. Gerekirse, yeterince hızlı değilse LXDE'ye geçebilirsiniz.
	LXDE , donanımı daha az yorar ve bu nedenle eski bilgisayarlarda bile hızlı çalışır.

Bilgisayar her kullanıcı için en son hangi masaüstünü kullandığını hatırlar. Masaüstünü (arayüzü) değiştirmek istiyorsanız, giriş yaparken bunu yapmanız gerekir.

Parolayı değiştirmek için → sistem ayarlarına git → kullanıcı hesapları → kilidi aç →
"Labdoo" şifresi → Şifre'ye tıklayın, değiştirin, labdoo Kullanıcısı'na tıklayın → standart seç ←→ hangi hakların gerekli olduğuna bağlı olarak Yöneticiyi seçin.

Programları başlatma

Öğrenme / oyun programlarından birisiyle başlamak en iyisidir. Komik olanlar ve öğretici olanlar var. Bu şekilde başlatabilirsin:

LXDE/MATE'nin sol alt köşesindeki Lubuntu simgesine tıklayın, "Education" veya "game" → programına → tıklayın

“/Public" klasöründe yararlı kılavuzlar, telifsiz öğrenme içeriği (OER), çevrimdışı wikiler, e-kitaplar vb. bulacaksınız.

Masaüstünde bir "Videolar" klasörü bulacaksınız. Oraya tıklayın, orada Labdoo dizüstü bilgisayarı açıklayan videolar bulacaksınız.

Dil, bölgesel biçimler ve klavye ayarları

Bazen bir veya daha fazla dili yeniden yüklemek veya değiştirmek istersiniz.

Preferences → Language supporta (Dil) tıklayın. Şayet “Language support not completely installed” ibaresi belirirse Yes/Evet’e tıklayıp onaylayın ve yükleyin (Bunun için bir internet bağlantısı gereklidir.).

Bir sonraki pencerede Install/Remove languages (dilleri Yükle/Kaldır) → ihtiyacın olan dilleri seç → Uygula→ Sistem genelinde uygula
Yeni dil(ler) bir listede görünür: Lubuntu dilleri yukarıdan aşağıya doğru kullanır, yani 1. dildeki bir kelime çevrilmezse, dil 2 İngilizce'ye geçer.

Yeni dili bul, tıkla, farenin sol düğmesini basılı tut ve en üste sürükle, farenin düğmesini orada bırakın → Apply System-wide (Sistem genelinde Uygula) tıklayın. Yeni dil, oturumu kapattıktan veya yeniden başlattıktan sonra görünür.

Bölgesel biçimler

Ayrıca sayılar, para birimi, tarih vb. için bölgesel biçimler de ayarlayabilirsiniz. Bunu yapmak için, "Regional formats" sekmesine tıkla, listede tercih edilen ülkeye tıkla ve → Apply System-Wide (sistem genelinde uygula) tıkla

Klavye ayarları

Görev çubuğunda “DE" sembolünün (veya US vs.) veya bayram sembolüne sağ tıkla → Keyboard Layout handler Settings (Klavye Düzeni) → “Keep system layout” üzerindeki onay işaretini kaldırın, şayet halen duruyorsa

+Add/+Ekle → Yeni bir klavye düzeni ekle
-Remove/-kaldır → Klavye düzenini kaldır
↑up → klavye girişini en üste taşı
↓down/aşağı → klavye girişini aşağı taşı

En fazla 4 klavye düzeni seçilebilir.

Kılavuzlar, video eğitimleri

Kılavuzlar, video eğitimleri, çevrimdışı wiki'ler ve çok daha fazlası /home/labdoo/Public/ klasöründe bulunur. Masaüstündeki "videolar" simgesi sizi doğrudan video eğitimlerinin bulunduğu klasöre götürür. Bir video Firefox'ta veya bir oynatıcıda görüntülenebilir (gerekirse zoom görünümü +/- ).

Multimedya, filmler ve DVD için codec bileşenleri yükleme

Masaüstünde, komut dosyasını installscript-codecs.shbulacaksınız. Lütfen bu komut dosyasını yalnızca bilgisayar kullanım ülkesindeki yasa ve yönetmeliklerin izin verdiğinden eminseniz çalıştırın. Patent ve telif hakkı koruması, ülkeye bağlı olarak farklı şekilde işler. Gerekirse, ülkenizin medya biçimleri (codec bileşenleri) üzerinde yasal kısıtlamalar olup olmadığından emin değilseniz lütfen yasal tavsiye alın.
Ancak bu komut dosyasını çalıştırmadan, belirli multimedya verilerini, videoları veya DVD'leri görüntüleyemezsiniz. Bu komut dosyası, multimedya uygulamaları için ek yazılımlar ve codec bileşenleri yükler. Lütfen bu komut dosyasını yalnızca yasal gereksinimler karşılanıyorsa çalıştırın. Bunun için bilgisayarın Internet'e bağlı olması gerekir. Alternatif olarak, Oneplay DVD Player (https://wiki.ubuntuusers.de/ONEPLAY_DVD_Player/ veya LinDVD (https://wiki.ubuntuusers.de/LinDVD/) gibi ticari multimedya yazılımları da satın alabilirsiniz.

Bu konuyla ilgili daha fazla bilgiyi https://wiki.ubuntuusers.de/Codecs/'da bulabilirsiniz.

Görme engelli veya kör kullanıcılar için programlar

Masaüstünde bir simge vardır, tıklandığında fareyle hareket ettirilebilen bir Magnifier (Büyüteç)açılır. Panelde büyüteç için bir simge de görünür. Üzerine sağ tıklandığında çok sayıda ayar seçeneği açılır.

Engelli kullanıcılar için diğer programlar şunlardır:

Uygulama	Tarif	Paket Adı	Ekran görüntüsü
Orca	Ekran okuma aracı, ekran okuyucu, Orca'yı açmak veya kapatmak için Alt + Super/Windows + o tuşlarına aynı anda basın. Açık Terminal'i yapılandırmak için (labdoo kullanıcısı olarak, Ctl/Ctrl + Alt + t tuşlarına aynı anda basın), ardından orca -s yazın ve (Enter) tuşuna basın.	Orca
pico2wave	Dosya okuma aracı hakkında daha fazla bilgi için https://wiki.ubuntuusers.de/Sprachausgabe/ ; pico2wave'i açmak veya kapatmak için Alt + Super/Windows + p tuşlarına aynı anda basın. Metin seçin, ardından yukarıda belirtilen tuş kombinasyonuna basın, metin yüksek sesle okunacaktır. Seçilen metin çok uzun olmamalıdır, aksi takdirde bir hata mesajıyla iptal edilir.	pico2wave

Daha fazla engelsiz program ve kör insanlar için USB bellekli özel bir çözüm burada https://www.labdoo.org/de/content/programme-f%C3%BCr-behinderte-anwender-barrierefrei açıklanmaktadır.

Ses seviyesini ayarlama

Panelde ses seviyesini kontrol etmek için bir simge vardır. Tıklandığında küçük bir pencere açılır (Mute = sessiz; Daha yüksek ses / daha az ses için kontrol). Ancak başka bir programla elde edilebilecek daha birçok ayar seçeneği vardır:

Uygulama	Tarif	Paket Adı	Ekran görüntüsü
alsamixer	Alsamixer programı, ses kartı için mevcut tüm ayarlara erişmek için kullanılan bir araçtır. Genellikle yalnızca X arayüzünün mikserleriyle doğrudan erişiminiz olmayan kanallar devre dışı bırakılmış veya aşağı doğru regüle edimiştir. Alsamixer ile sorunlu denetleyiciyi hızlı bir şekilde bulabilir ve etkinleştirebilirsiniz. Terminal'i açın (aynı anda Ctl/Ctrl + Alt + t tuşlarına basın), alsamixer yazın ve (Enter) tuşuna basın. Ok tuşları ile ← → tek tek hoparlörleri, mikrofonları vb. Kontrol edebilir, ok tuşlarıyla ↑ ↓ sesli / sessiz yapabilirsiniz.	alsamixer

Yazıcıların kurulması, CUPS
Sistem Araçları → Yazıcılar → + Yazıcı ekle altında bir yazıcı eklenir. Doğrudan bilgisayarınıza veya LAN'ınıza bağlı yazıcıların çoğu otomatik olarak algılanır ve yapılandırılır. Daha fazla ipucu için https://wiki.ubuntuusers.de/Drucker/ bakın.

Ek olarak, yüksek gereksinimler için, Linux sistemlerinde profesyonel bir baskı çözümü olan Cups (Common Unix Printing System) vardır. CUPS, çok sayıda yazıcı kullanmak, baskı hizmetlerini yönetmek ve bunları ağda paylaşmak için kullanılabilir. CUPS entegre bir web sunucusuna sahiptir. Bu, yazıcıları kurmak ve yönetmek için kullanılabilir. Bir web tarayıcısında açmak için: http://localhost:631. Sadece labdoo adlı kullanıcı bunu yapma hakkına sahiptir. Yazıcı bir bilgisayara yerel olarak bağlıysa ağdaki diğer bilgisayarlarla paylaşılabilir.

Yardım işlevi F1
Menüdeki F1 tuşuna veya Menü’de yardım’a basıldığında, çoğu program bu programın yönergelerini görüntüler.

Öğrenci isimli kullanıcıyı sıfırlama
Öğrenci misafir (Guest) veya student (Öğrenci) kullanıcısı olarak kayıt yaptırmalı, mümkünse asla labdoo kullanıcı adıyla kaydolmamalıdır (öğretmenler, süpervizörler vb. İçin ayrılmıştır). O zaman bile, bazen menülerin veya simgelerin öğrenci tarafından yanlışlıkla silinmesi söz konusu olabilir. Her ne kadar tamamı geri yüklenebilse de bazen hali hazırda bunu yapacak bilgi birikimine sahip kimseler olmayabiliyor.

Bu nedenle, labdoo adlı kullanıcısının masaüstünde restore_user_student.sh isimli bir komut dosyası vardır (Çift tıklama komut dosyasını başlatır, terminalde başlat). Ama dikkat: Bu komut dosyası her şeyi(!) teslim edildiği hale sıfırlar, yani o zamandan beri oluşturulan tüm dosyalar vb. silinir. Bu nedenle, student (Öğrenci) verilerini önceden mutlaka kaydetmek gerekir! Ancak bazen, verileri tamamen sıfırlamak mantıklıdır, örneğin bilgisayar başka bir kullanıcıya verilecekse.

labdoo Yönetici olarak oturum açın
labdoo: Yöneticidir (admin, "super user")! Bu, labdoo kullanıcısının tüm haklara sahip olduğu anlamına gelir, örneğin güncellemeler, yazılımın daha sonra yüklenmesi ve öğrenme içeriği vb. Ancak yanlışlıkla ve BT ve Linux ile ilgili yeterli deneyime sahip olmadığında dizüstü bilgisayarı artık açılmayacak ve kullanılamayacak hale getirebilir. Ve eğer bilgisayar bu denli "tahrip edilmiş” olursa ve yeni bir kurulum veya onarım için en yakın Labdoo merkezleri / yardımcıları çok uzaktaysa, bu gerçek bir sorun teşkil eder. Bu nedenle, yalnızca dikkatli olmanız ve bilgisayarların yönetimi konusunda deneyiminiz varsa labdoo kullanıcısı adıyla giriş yapın. Aksi takdirde, yönetici olmayan, ancak tüm programları da kullanabilen ve bilgisayarı tahrip etmek için yeterli yetkiye sahip olmayan student hesabını kullanmak daha iyi olacaktır.

Oturum açmak için şifre teslimat sırasında labdoo dur (Lubuntu 18.04 LTS dahil, yaklaşık 2020 baharına kadar) ve Ubuntu 20.04 LTS ff. (2020 yazından itibaren) labdooadmindir. Ancak, bilgisayarın ilk açılmasında şifre okul/proje tarafından hemen değiştirilmelidir, zira labdoo kullanıcısı yönetici haklarına sahiptir ve yalnızca öğretmenler / denetçiler ve deneyimli kullanıcılar yönetici olarak erişime sahip olmalıdır!

Arkadaşlarınla birlikte oynarken ve öğrenirken eğlenceli vakit geçirmeni dileriz!

Labdoo Ekibi.